الگوی اخلاقی در دیوان ابوالحسن التهامی
الگوی اخلاقی در دیوان ابوالحسن التهامی
الگو
ابو الحسن التِّهامی
قرآن
بذل و بخشش
فضایل
اخلاق
الگوی اخلاق
عفو و بخشش
دانلود مقاله ادبیات
دانلود مقاله رشته ادبیات
دانلود مقاله ترجمه شده ادبیات
دانلود مقاله ترجمه شده رشته ادبیات
دانلود مقاله الگوی اخلاقی در دیوان ابوالحسن التهامی
دانلود مقاله ترجمه شده رشته ادبیات
الگوی اخلاقی در دیوان ابوالحسن التهامی
عنوان انگلیسی:
Moral example in A.althamy’s court
چكیده
علی بن محمّد بن فهد ابو الحسن التِّهامی یکی از شعرای برجسته‌ی عرب می‌باشد که ـ چنانکه ابن خلّکان می‌گوید ـ بیشتر دیوانش گلچین ادب می‌باشد. دیوان او به ویژه شامل مسائل و مفاهیم دینی ـ اخلاقی بوده و مورد توجّه دانشمندان و پژوهشگران علم اخلاق بوده و هست. موضوعات آن در بسیاری از محافل ادبی و دینی همواره مدار بحث اهل تحقیق است. او یکی از شاعران مشهور اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری می‌باشد. پرداختن و پژوهش در دیوان ابو الحسن التِّهامی مطالبی در خور توجّه را در بر دارد، از جمله می‌توان تأثیر دین مبین اسلام و قرآن کریم را بر تمام آن مشاهده نمود و در آن به وفور دعوت به اخلاق اسلامی را یافت. و اینکه دنیا تنها معبری است و به علّت فانی بودن آن، تقوای خداوند و فرا رسیدن ناگهانی مرگ نباید آلوده به رذایلی گشت که موجب عقاب و عذاب خداوندی می‌شوند. تاکنون دیوان ابو الحسن التِّهامی با رویکردهای مختلف، مورد توجّه محققان و پژوهشگران ادبیات عربی و فارسی بوده و نگارنده در این مقاله تلاش دارد از رویکردی دیگر، به اشعار تِهامی توجّه داشته و آن یک بررسی گذرا بر الگوی اخلاق و صفات او در اشعار این شاعر می‌باشد.
و با ذکر شواهدی چند به این مسأله می‌پردازد، و با روش تحلیلی توصیفی الگوی اخلاقی در اشعار ابو الحسن التِّهامی را مورد بحث قرار می‌دهد.
كلمات كلیدی:
الگو
ابو الحسن التِّهامی
قرآن
بذل و بخشش
فضایل
مقدّمه
دیوان ابو الحسن التِّهامی از زمان‌های دور شهرتی حاصل کرده، در میان ادب دوستان رواجی بسزا یافته و مورد مطالعه و توجّه ارباب ادب و اهل ذوق قرار گرفته است. زیرا با تمام حجم اندک خود لبریز از نکات تازه و نو ظهور، و تشبیهات و استعارات فراوان و بعید و تشبیهات تمثیلی می‌باشد. همچنین شاعر آن، جانی شوریده و سرشار از فریادهای انسانی و اسلامی دارد. از همین روی بسیاری از کتب دینی و اخلاقی در راستای تبیین اخلاق حمیده به اشعار او همچون شواهدی بر صحّت مدَّعی پرداخته و در تبیین موارد مختلف از آن‌ها و بلاغت و رسایی آن‌ها بهره جسته‌اند.
ابو الحسن التِّهامی ـ با توجّه به دیوان او ـ دارای ذهنی روشن، طبعی روان و قریحه‌ای فیّاض بوده، و صاحب آگاهی فراوانی در علوم مختلف و از معرفتی بس گسترده و بصیرتی شگرف برخوردار بوده است. همچنین با توجّه به شهادت بزرگان علم و ادب، او از جمله‌ی مشهورترین و آگاه‌ترین شاعران روزگار خود می‌باشد و احاطه‌ی او به مضامین اخلاقی و دینی نیز بسیار چشمگیر است. او در زندگی پر‌فراز و نشیب خود همیشه به وظایف خود در قبال خدا و دین عمل می‌کرده، آن‌ها را موجب فلاح و رستگاری می‌دانسته و مؤذِّن نماز را منادی فلاح می‌نامد. او بارها گوشزد می‌نماید که بارها از خواهش نفس خود به خاطر تقوای خداوند و حرمت نهادن به اخلاق اسلامی گذشته و مدام الگوهای اخلاقی خود را به زهد از جلوه‌های فریبنده‌ی دنیا و داشتن صداقت و صلابت در بندگی می‌ستاید.
فهرست مطالب
چكیده
مقدمه
پیشینه
ابو الحسن التِّهامی و شمّه‌ای از حیات او (000 – 416 هـ = 000 – 1025م)
اخلاق و الگوی اخلاق
الگوی اخلاق در دیوان ابو الحسن التهامی
اوصاف عمومی الگوی اخلاق
اوصاف خاصّ الگوی اخلاق
بذل و بخشش
عفو و بخشش
گشاده رویی
حلم و دور اندیشی
تواضع و فروتنی
كمك و یاری دیگران
بلند همتی
پرهیز از ریا و خودنمایی
خلاصه و نتیجه‌گیری
منابع