قاعده غرری و منابع آن
قاعده غرری و منابع آن
مباني قاعده غرر
غرر در معاملات
بيع غرر در حديث نبوي
معيار تشخيص غرر در معامله
منابع و مستندات قاعده ي غرر
غرر و عقد غرري در اصطلاح فقهي
حكم معامله غرري در روايات
معاملات غرری در فقه امامیه
معاملات غرری در فقه شافعی
تقسيم غرر در مورد معامله
نقش عرف در تشخيص معاملات غرري
پایان نامه غرر در معاملات
غرر آن است كه تحت ضابطهاي نباشد و يا مقدار دقيقِ قابل محاسبه نباشد، يا اينكه قبل از تسليم از تلف آن ايمن نباشند( ابن حمزه، 1408، ص 245). مرحوم صاحب جواهر در معناي غرر مينويسد: معنای اصطلاحی غرر از معنای لغوی آن دور نیفتاده، معنای فقهی آن این است که مبیع یا ثمن در بیع، و عوض یا معوض در هر معامله ی معاوضی در معرض خطر باشد. یعنی احتمال نابودی آن عرفاً و عادتاً مورد توجه باشد.
هدف از این پایان نامه بررسی قاعده غرری و منابع آن با بیان آرا فقها امامیه و شافعی می باشد. اصطلاح غرر داراي مدلول شرعي و مفهوم خاصي است و به عنوان يك «حكم فقهي» مطرح است، در قالب يك «قاعده » درآمده كه بر اين قاعده مسایل فرعي مهمي مبتني است و از اين «قاعده ي كلي فقهي»، قواعد فرعي ديگري به دست ميآيد.
بديهي است چنين قاعده ای بر منابع، مدارك و مستندات معتبر مبتني است و از اين رهگذر، فقها و مجتهدان با تكيه بر چنين منابعي، در اين موضوع به اجتهاد پرداخته در برابر فروع و موضوعات مستحدثه و مصاديق جديد، پاسخگو ميباشند. هدف ما در اين نوشتار بررسي مدارك و مستندات اين قاعده ی فقهی است. و پس از آن آرا فقها امامیه و شافعی در مورد معاملات غرری را تشریح می کنیم.
فهرست مطالب
1-2-مفاهیم 2
1-2-1-مفهوم غرر 2
1-2-2-تعريف لغوی 2
1-2-3-غرر و عقد غرري در اصطلاح فقهي 5
مقایسه 8
ج ) تعريف برگزيده 11
1-2-4-موارد غرر 12
احتمال خطر نباید ضعیف باشد 13
کمی عوض موجب غرر نیست 13
2- قاعده غرری و منابع آن 14
2-1-منابع و مستندات قاعده ي غرر 14
2-1-1-قرآن 15
2-1-2-سنّت: 21
2-1-2-1-معناي بيع غرر در حديث نبوي (ص) 28
2-1-2-2-حكم معاملهي غرري در روايات 31
2-1-3-اجماع 34
2-1-4-عقل 36
بناي عقلا 37
سيرهی مسلمين 37
2-2-مباني قاعدهی غرر 38
2-2-1-اصل داراشدن بلاجهت 39
2-2-2-اصل «اتقان در عمل» و جلوگيري از نزاع 41
2-3-غرر در معاملات 43
2-3-1- تعريف معامله 43
2-3-2-قلمرو غرر 44
2-3-2-1-قلمرو غرر در فقه 46
نتيجه 51
2-4- موارد قابل بحث از حیث غرری بودن یا نبودن 52
2-5-معيار تشخيص غرر در معامله 55
2-5-1 جایگاه عرف در تشخیص غرر 56
2-5-1-1- تعريف عرف 56
2-5-2-جايگاه عرف در فقه 57
2-5-3-نقش عرف در تشخيص معاملات غرري 63
2-5-4-تفاوت اساسي بين شرع و عرف 70
2-5-5-نوعي يا شخصي بودنِ معيار تمييز غرر 73
2-6-تقسيم غرردرموردمعامله 79
2-6-1-تقسيم غرر از نظر فقهاي اماميه 79
2-6-2-تقسيم غرر از نظر دانشمندان شافعی 80
2-7-بيع اشياي معدوم 84
2-7-1-آراي فقهای امامیه 85
2-7-1-آرای فقهای شافعی 86
2-7-3-بررسي ادله 87
فهرست منابع 90